Top 100 van de eeuw (volgens David Kleijwegt - Algemeen Dagblad najaar 1999)

1	Beach boys
	Pet sounds (1966)
	Voor Paul McCartney was Pet Sounds de grote inspiratiebron voor het maken van Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Nog steeds is de voormalige bassist van de Beatles, en met hem veel muzikanten, vol bewondering voor het meesterwerk van Brian Wilson, het genie van de Beach Boys. Al zijn kinderen heeft hij een exemplaar van Pet Sounds cadeau gegeven: `Zonder deze muziek te hebben gehoord, is geen muzikale opleiding compleet.' Het verhaal van McCartney is exemplarisch. Wie eenmaal met Pet Sounds in aanraking is gekomen, komt er zijn hele leven niet meer vanaf. Als er dan toch een plaat van de eeuw moet worden aangewezen, kan het alleen maar deze zijn. Waaruit de bekoring van Pet Sounds precies bestaat? Eigenlijk is het antwoord daarop simpel: de visie van Brian Wilson, briljant componist en vooruitstrevend producer. Als een van de eersten gebruikte hij de opnamestudio als volwaardig instrument. Bouwde daar laag op laag (met gebruik van voor popmuziek buitenissige instrumenten als een autoclaxon) aan popsymfonieën met een surplus aan zowel schoonheid als diepgang. Ook in een ander opzicht is de plaat uitermate belangrijk geweest. Vóór Pet Sounds bestond een elpee uit een paar hitsingles en wat opvulling. Brian Wilson liet zien dat een plaat een totale luisterervaring kan zijn, met een zeer specifieke opbouw. Die visie heeft iedere serieuze muzikant inmiddels overgenomen. Bepaald geen geringe prestatie. Wilson zelf heeft weinig plezier gehad van zijn pionierswerk. Na de opnamen van Pet Sounds raakte hij, altijd al labiel, het spoor volledig bijster. Als enige van de drie broers Wilson, samen de kern van de Beach Boys vormend, is hij nog in leven. Ondanks zijn nog altijd wankele geestelijke gezondheid.
2	Elvis Presley
	The Sun sessions (1958)
	Het is een beetje smokkelen, want dit zijn de verzamelde singles van Presley voor het roemruchte Sun-label uit Memphis. Maar in de periode waaruit deze opnamen stammen (1953 en 1954) waren elpees nog geen gemeengoed. Tegelijkertijd zijn The Sun Sessions zo'n begrip geworden dat de collectie liedjes best kan tellen voor een volwaardige plaat. The Sun Sessions zijn historisch van grote waarde. Als ze al niet de geboorte van rock , roll behelzen, dan toch zeker de geboorte van de grootste rock , rollster aller tijden. Niettemin is de plaat geen stoffig document. Een nummer als Blue Moon is van een tijdloze pracht, om nog maar te zwijgen over het magistrale Mystery Train. Dit is de Elvis - soepel, sensueel en oprecht - die altijd in de herinnering zal blijven leven.
3	Beatles
	Revolver (1966)
	Met hun vorige plaat Rubber Soul hadden de Beatles al eerder geëxperimenteerd, zij het voorzichtig. Op Revolver gingen zij een stuk verder. Onder invloed van LSD kwam John Lennon op het idee voor het slotstuk Tomorrow Never Knows, dat bestaat uit aan elkaar geplakte muziekfragmenten en citaten uit het Tibetaanse Boek der Doden. De andere liedjes waren traditioneler, maar kregen door de - zeker voor die tijd - gewaagde productie een extra dimensie mee. Revolver is tegelijk ook een heel veelzijdige plaat: van het vrolijke Got to Get You into My Life via het mooi verstilde Here, There and Everywhere tot aan het bijtende Taxman. Toch blijft de plaat een onlosmakelijke eenheid. Revolver laat de Beatles horen op hun artistieke hoogtepunt. En dat wil wat zeggen, als het gaat om de belangrijkste popgroep aller tijden.
4	Jimi Hendrix experience
	Are you experienced? (1967)
	De plaat waarmee het grootste snarenwonder uit de popgeschiedenis zich aandiende. Are you Experienced? maakte meteen een fenomeen van Jimi Hendrix. Zijn invloed is onmeetbaar groot. Zo vertelt moderne gitaarheld Joe Satriani altijd met trots dat hij zijn eerste gitaar kocht op de dag dat Hendrix overleed. Hoeveel mensen zullen door toedoen van Jimi Hendrix hun tennisracket hebben verruild voor een echt instrument met zes snaren? Dat aantal moet in de tienduizenden lopen.
5	Rolling stones
	Exile on Main st. (1972)
	Indertijd onbegrepen, nu een alom erkend meesterwerk. Voor de dubbelelpee Exile on Main St. bundelden de Rolling Stones na een moeilijke periode nog een keer hun krachten. Het resultaat van die explosie van energie was fenomenaal. Méér dan de som der delen ook. Op het geluid van Exile on Main St. zit een dikke laag gruis die de muziek een onwerkelijk karakter meegeeft. In één woord: magie.
6	Robert Johnson
	King of the Delta blues singers (1961) (op: The complete recordings 1991)
	De vader van alle legendes in de popmuziek. Robert Johnson zou zijn ziel aan de duivel hebben verkocht om fenomenaal gitaar te kunnen spelen. Het eerste deel van het verhaal is nooit bewezen, maar dat Johnson kon spelen als de duivel is vastgelegd in de 29 nummers die hij in '36 en '37 heeft opgenomen. In de jaren 60, toen de blues in het blanke Engeland populair werd, werd hij gezien als een van de grootste inspiratiebronnen. Cream en de Rolling Stones namen destijds liedjes van hem op. De oorspronkelijke opnamen van Robert Johnson zijn ook nu nog verbazingwekkend. Voor velen een dankbaar studieobject, maar nog steeds niet geëvenaard.
7	John Lennon
	John Lennon Plastic Ono band (1970)
	Eerlijk is een gedevalueerd begrip in de popmuziek. Eerlijk, dat staat voor mannen met gitaren die zo op het eerste gehoor een gevoelig verhaal vertellen. Niet zelden is dat maar schijn, een spelletje toneel. Wie ooit Plastic Ono Band van John Lennon heeft gehoord, weet hoe eerlijk moet klinken. In zeer precies gekozen, heldere woorden, ondersteund door aangename sobere muziek, zingt de ex-Beatle over zijn diepste gevoelens. Af en toe gaat dat gepaard met een ijzingwekkende schreeuw. Zo gaat dat: eerlijk moet altijd een beetje pijn doen.
8	Aretha Franklin
	I never loved a man (the way I love you) (1967)
	Eind jaren 60 bevond Aretha Franklin, net door producer Jerry Wexler naar zijn label Atlantic gehaald, zich op haar artistieke en commerciële hoogtepunt. Met I Never Loved a Man (the Way I Love You) begon de zegetocht die in de Verenigde Staten acht top 10-noteringen op rij opleverde. Franklin geldt nog steeds als de overtuigendste soulzangeres, ontegenzeglijk The Queen of Soul.
9	Nirvana
	Nevermind (1991)
	Moeten we op deze plaats nog uitleggen hoe goed Nirvana was? Nevermind is, behalve een geweldige cd, ook een tijdbom onder de muziekindustrie gebleken. Na de single Smells like Teen Spirit was alternatieve muziek in één klap welkom in de hitparade. Op zich niet slecht, maar dat heeft ook gezorgd voor een golf aan meelopers. En met die ellende zitten we nu nog opgescheept. De remedie? Heel hard Nevermind draaien.
10	Frank Sinatra
	Sings for only the lonely (1958)
	Deze elpee uit het eind van de jaren 50 is onbeschrijflijk mooi en consistent van sfeer. Een magistraal zingende Sinatra verklankt het leed van de eenzame man zo goed dat Only the Lonely ruim 40 jaar later nog steeds overeind staat. Dat komt natuurlijk ook door de puntgave arrangementen van Nelson Riddle.
11	Beatles
	Abbey road (1969)
	Hoewel Let it Be later verscheen, is Abbey Road de laatste plaat die de Beatles opnamen. De sfeer tijdens de sessies moet om te snijden zijn geweest. Toch is Abbey Road een briljante plaat, waarbij vooral de prachtige productie opvalt. De medley aan het eind van Abbey Road - een geniale inval van Paul McCartney - is het meeslependste muziekstuk dat de Beatles ooit vastlegden. En dat wil wat zeggen.
12	Massive attack
	Blue lines (1991)
	Geen muzikanten, maar een dj-collectief. Daarin was Massive Attack misschien niet de eerste, wel de eerste echt overtuigende. Blue Lines is daarmee symbool voor de veranderende tijden. Bovendien staan de liedjes van de cd nog steeds fier overeind, een grote verdienste in de wereld van elektronische beats, waar trends sneller gaan dan het geluid.
13	Howlin' Wolf
	Howlin' Wolf (1958)
	Blueslegende Howlin' Wolf (echte naam: Chester Arthur Burnett) had de stem der stemmen: diep als de nacht, grof als schuurpapier. Hij maakte zijn platen onder productionele leiding van een andere legende, Willie Dixon, die ook de tijdloze liedjes voor Howlin' Wolf schreef. Op deze plaat staan nummers als Spoonful en The Red Rooster. Zij dienden als inspiratie voor alle blanke bluesjongens uit het Engeland van de jaren 60.
14	Velvet underground
	Velvet underground + Nico (1966)
	De bekende hoes met de banaan van Andy Warhol. The Velvet Underground , Nico is nooit een verkoopsucces geweest. Maar zowat iedereen die de plaat aanschafte, begon later zelf een band. Hoezo invloedrijk?
15	Neil Young
	Tonight's the night (1975)
	Tonight's the Night is de plaat waarop Neil Young het verlies van zijn vrienden Danny Whitten (de eerste gitarist van Crazy Horse) en Bruce Berry (roadie bij Crosby, Stills, Nash , Young) verwerkt. Beiden stierven aan een overdosis. De Canadese zanger/gitarist eert ze met zijn donkerste en tegelijk aangrijpendste verzameling liedjes. De climax wordt bereikt in het valse, rommelige Mellow my Mind. In dat nummer hoor je Young op het randje van de afgrond balanceren.
16	Marvin Gaye
	What's going on (1971)
	Marvin Gaye was een van de eerste zwarte artiesten die meer van een elpee maakten dan een paar hits en wat muzikaal metselwerk. What's going on is de veel geroemde conceptplaat van de meest stijlvolle soulzanger aller tijden. Mercy, mercy me, Innercity Blues en het titelnummer zijn de bekendste liedjes. Het aangrijpendst blijft echter Save the Children, waarbij het contrast tussen de nuchtere commentaarstem en de geëxalteerde zang van Gaye het nummer een ongekende emotionele lading meegeeft.
17	David Bowie
	Hunky dory (1971)
	Door te flirten met de heersende mode en de hang naar decadentie wist David Bowie met Hunky Dory begin jaren 70 zijn status als cultfiguur te ontstijgen. De liedjes van deze plaat hebben een energie en een spontaniteit die hij later nauwelijks heeft weten te evenaren. Nummers als Changes, Oh! You Pretty Things, Life on Mars?, Quicksand en The Bewlay Brothers zijn stuk voor stuk toppers uit zijn vele cd's omspannende oeuvre.
18	Bob Dylan
	Blonde on blonde (1967)
	Begeleid door The Band bereikte Bob Dylan met de dubbelelpee Blonde on Blonde het absolute hoogtepunt van zijn carrière als rockmuzikant.
19	Love
	Forever changes (1968)
	The Doors stonden destijds in het voorprogramma bij Love, de spannendste band van Los Angeles. Door toedoen van de weinig stabiele psyche van de muzikanten heeft de groep haar belofte nooit helemaal kunnen inlossen. Niettemin is Forever Changes een prachtplaat, met misschien wel de kleurrijkste popmuziek uit de jaren 60. Het originele instrumentarium, de gewaagde arrangementen, de bijzondere liedjes en de bizarre teksten zijn nog steeds een weldaad voor het oor.
20	#
	Saturday night fever (1977)
	Indertijd was het beslist niet de heersende opvatting, maar disco heeft veel betekend voor de ontwikkeling van de popmuziek. Dat werd pas goed duidelijk halverwege de jaren 80, na de opkomst van (elektronische) dansmuziek. Want zonder disco geen house. Saturday Night Fever is en blijft de discoplaat bij uitstek. Zes sterke nummers van de Bee Gees, aangevuld met een aantal andere klassiekers. Waaronder Disco Inferno van The Trammps, de song die het publiek zong onderweg naar de uitgang toen de Roxy afbrandde.
21	Bruce Springsteen
	Darkness on the edge of town (1978)
	Darkness on the Edge of Town is de ultieme Springsteen-plaat. In een muzikaal decor dat veel soberder is dan op diens voorganger Born to Run, doet The Boss verslag van het (weinig opbeurende) leven van alledag. Die eenheid van toon maakt Darkness on the Edge of Town tot zo'n sterk, coherent geheel. Een plaat zonder zwak nummer, of zelfs maar een minder moment.
22	Jimi Hendrix experience
	Electric Ladyland (1968)
	De meest experimentele plaat van The Jimi Hendrix Experience. Electric Ladyland bevat niet alleen Crosstown Traffic en een geweldige versie van All along the Watchtower van Bob Dylan, maar ook schitterend opgebouwde langere composities als Voodoo Chile en 1983...(A Mermaid I should turn to be). Verbluffend.
23	David Bowie
	Low (1977)
	Het eerste deel van de zogeheten Berlijnse trilogie van David Bowie en Brian Eno. In 1977 verrassend, vernieuwend en soms onbegrepen (bijvoorbeeld door de toenmalige platenmaatschappij van Bowie); nu algemeen erkend als meesterwerk.
24	Beatles
	The Beatles (= the white album) (1968)
	Beter bekend als The White Album. De dubbelelpee markeert het begin van het einde van de Beatles: ten tijde van de opnamen schreven John Lennon en Paul McCartney al nauwelijks meer liedjes samen en de meeste muziek werd door de groepsleden afzonderlijk ingespeeld. The White Album bevat een paar zwakkere nummers, zoals The Continuing Story of Bungalow Bill en Piggies, maar is - ondanks een veelheid aan stijlen - uniek van sfeer en daardoor zeer geliefd. Een plaat om in te wonen.
25	Otis Redding
	Otis blue (1965)
	De grootheid van Otis Redding is onbetwist: hij is het archetype soulzanger. Op Otis Blue staat zijn uitvoering van Respect, waarmee hij halverwege de jaren 60 definitief zijn naam vestigde.
26	Stevie Wonder
	Songs in the key of life (1976)
	Songs in the Key of Life kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Met eerdere platen als Talking Book en Innervisions was Stevie Wonder de status van een van de vele hitmakers van Motown al ontstegen en gold hij als een serieus artiest, maar dit was zijn eerste poging zonder productionele hulp van buitenaf. Na enkele valse starts - de bazen van Motown hielden hun adem in - kwam hij op de proppen met deze uit twee platen bestaande songcyclus van imponerend hoge kwaliteit. Nog relevant aan het eind van de jaren 90: Mary J. Blige vertolkte op haar laatste cd As, Coolio maakte van Pastime Paradise het Gangsta Paradise en Will Smith gebruikte I Wish als basis voor zijn Wild Wild West.
27	Sex pistols
	Never mind the bollocks (1977)
	Dé punkplaat bij uitstek. Indertijd veroorzaakte Never Mind... een grote schok in de muziekwereld en ver daarbuiten. Nu alle beroering is weggeëbd, blijft er nog steeds een uitstekende verzameling ruige popliedjes over. Aan Never Mind... kan de nieuwe generatie punkrockers nog een puntje zuigen.
28	Bob Marley & the Wailers
	Babylon by bus (1978)
	Zeker niet de beste van Bob Marley , The Wailers, wel de belangrijkste. Dit is de plaat waarmee hij doorbrak naar het grote, blanke publiek. Door Babylon by Bus, een registratie van een Europese tournee uit 1978, weet iedereen in het westen precies wat reggae is. Geen geringe prestatie, al kwamen fans die het spoor terug volgden er vanzelf achter dat Marley heel wat meer was dan alleen ambassadeur van de reggae.
29	Michael Jackson
	Thriller (1982)
	Met Thriller verbrak Michael Jackson alle verkooprecords. En niet ten onrechte: de nummers zijn tijdloos (op die met Paul McCartney na wellicht), de arrangementen spannend en gevarieerd en de productie (van Quincy Jones) subliem.
30	Lou Reed
	Berlin (1973)
	Berlin werd door de meeste critici destijds niet afgekraakt. Nee, de plaat werd verguisd, verafschuwd zelfs. We zullen het maar houden op een collectieve dwaling van de popkritiek, want dit is nog steeds het imposantste statement uit de solocarrière van Lou Reed. Zwartgallig, bombastisch, maar zo eerlijk tot op het bot dat je er een kwart eeuw later nog rillingen van kunt krijgen.
31	Rolling stones
	Let it bleed (1969)
	Natuurlijk zijn de Rolling Stones de populairste rockband op aarde. Nog steeds, ook al blijkt hun latere werk veelal van bedenkelijk niveau te zijn. Let it Bleed is een van die platen waarop de grote faam van de groep is gebaseerd. Het noemen van enkele nummers volstaat: Gimmie Shelter, Midnight Rambler, Monkey Man en You can't Always get what you want. Een bona fide klassieker.
32	Prince
	Sign o the times (1987)
	De meest veelzijdige en complete cd van de kleine man uit Minneapolis die de toon zette in de jaren 80. Sign `O' the Times maakte destijds een verbluffende indruk. Dit meesterwerk is door Prince - of hoe heet-ie tegenwoordig? - zelf daarna niet meer benaderd, laat staan geëvenaard.
33	James Brown
	The payback (1974)
	De grootheid van James Brown staat buiten kijf. Hij is een van de `originals' uit de zwarte muziek. In deze Top 100 niet een van de geijkte live-platen, maar The Payback, een opmerkelijk consistente cd met uitgelezen ballads en gortdroge funk. Zo strak gespeeld dat een dj ze zelfs tussen de drummachines van house en techno zou kunnen inmixen.
34	Beatles
	Sgt. Pepper's Lonely hearts club band (1967)
	De gedoodverfde nummer één in dit soort lijstjes. Hier niet dus. Uitstekende plaat hoor, daar niet van, maar een beeeetje overschat. De Beatles zelf hebben drie betere platen op hun naam staan.
35	Marvin Gaye
	Here, my dear (1979)
	In de jaren 70 was Marvin Gaye getrouwd met Anna Gordy, de zus van platenbaas Berry Gordy. De dubbelelpee Here My Dear bevat het pijnlijke relaas van zijn scheiding. Op de cd staat niet altijd even makkelijke kost, de reden waarom deze enigszins ondergewaardeerd is gebleven. Stug verder luisteren loont in dit geval, want Here My Dear is muzikaal de rijkste plaat uit het toch al sterke oeuvre van Gaye.
36	Beastie boys
	Ill communication (1994)
	Niet Oasis is de muzikale erfgenaam van de Beatles, aldus Sean Lennon, jongste zoon van John. Nee, de fakkel werd volgens hem overgenomen door drie blanke wijsneuzen die flair en gevoel belangrijker vinden dan technische bagage: de Beastie Boys. In het begin waren ze hardcore, daarna hip hop. Ten tijde van Ill Communication gingen alle stijlen pardoes in de grabbelton de Beasties. Die Sean Lennon zou best eens gelijk kunnen hebben.
37	Frank Zappa
	Hot rats (1969)
	Het oeuvre van Frank Zappa is zo groot dat elke keuze voor een bepaalde plaat willekeurig lijkt. Een sleutelplaat in zijn repertoire is Hot Rats zonder enige twijfel. In heldere arrangementen brengt Zappa rock, jazz en modern klassiek samen. En in het bluesy Willie The Pimp heeft Captain Beefheart een gastrol.
38	Clash
	London calling (1979)
	Eind jaren 70 was The Clash eigenlijk geen punkband meer. London Calling omvat een spectrum aan stijlen dat gaat van rockabilly tot reggae. Dit alles bracht het kwartet met een niet mis te verstane overtuiging. Dat The Clash nog altijd geldt als een van de beste rockbands uit de geschiedenis van Britse popmuziek is grotendeels gebaseerd op deze dubbelelpee.
39	Tom Waits
	Swordfishtrombones (1983)
	Er zijn maar weinig muzikanten die zich een radicale breuk met hun eerdere werk kunnen veroorloven. Tom Waits is een van hen. Op Swordfishtrombones liet hij de verbeelding volledig de vrije loop en maakte een unieke zij het zware cd. Zijn toenmalige platenmaatschappij weigerde het juweel uit te brengen. Tja, zo gaat het wel vaker met geniale muziek.
40	Gram Parsons
	Grievous angel (1974) (samen met GP uit 1973 op één cd)
	Postume plaat van countrylegende Gram Parsons. Hij speelde in The Byrds en The Flying Burrito Brothers en leerde Mick Jagger van de Rolling Stones country zingen. Op eigen houtje maakte Parsons onsterfelijke muziek die het genre met gemak oversteeg. Aangrijpend ook. Wie bij het horen van Love Hurts onaangedaan blijft, is geen mens maar een diepvrieskist (drie sterren).
41	Sly & the family Stone
	Fresh (1973)
	Als er verzamel-cd's in deze Top 100 hadden gemogen, waren Sly Stone en zijn band zonder enige twijfel veel hoger geëindigd. Dat neemt niet weg dat Fresh een uitzonderlijk goede plaat is, waarop de kleurrijke hitgevoeligheid van de eerdere singles plaats heeft gemaakt voor muzikale diepgang. Pikant detail: Sly Stone had indertijd een relatie met Doris Day. In het geheim natuurlijk, want Hollywood mocht niet te weten komen dat de brave filmster ging met zo'n wilde muzikant. Vandaar de versie van haar Que Sera Sera op Fresh.
42	Led zeppelin
	Led zeppelin (1969)
	Met dit debuut legde de populairste rockgroep van de jaren 70 de basis voor alle latere hardrock en heavy metal. Zwaar aangezette blues van - nog steeds - ongenaakbare klasse.
43	Bruce Springsteen
	Born to run (1975)
	`I have seen the future of rock , roll and it's name is Bruce Springsteen.' Het waren gevleugelde woorden van journalist Jon Landau, later de manager van de grootste rocker uit het Amerika van de jaren 70 en 80. Born to Run is de plaat waarmee Springsteen de verwachting volledig inloste. De weelderig gearrangeerde nummers van Born to Run zullen later de blauwdruk vormen voor het succes van, geloof het of niet, Meat Loaf.
44	Van Morrison
	Veedon fleece (1974)
	Astral Weeks geldt als de klassieker van Van Morrison, maar onder zijn grootste fans is Veedon Fleece doorgaans de favoriete plaat. Zo sereen en tegelijkertijd bevlogen als op deze van heimwee doordrongen verzameling liedjes heeft de Ierse zanger nooit meer geklonken.
45	Byrds
	Younger than yesterday (1967)
	Medio jaren 60 werd The Byrds gelanceerd als de Amerikaanse evenknie van de Beatles. Met Younger than Yesterday laat de groep horen op haar eigen manier minstens zo vindingrijk met muziek te kunnen omgaan als die vier gasten uit Liverpool. In de jaren 80 was The Byrds het voorbeeld voor veel gitaarbands uit de Verenigde Staten, waaronder R.E.M.
46	Al Green
	Call me (1973)
	Het is moeilijk kiezen uit de platen van Al Green, misschien wel de sensueelste zanger uit de popgeschiedenis. Zeker begin jaren 70 waren ze vrijwel allemaal sterk, mede door toedoen van producer Willie Mitchell. De fotofinish wijst Call Me als winnaar aan.
47	Public enemy
	It takes a nation of millions to hold us back (1988)
	Het lijdt geen twijfel: Public Enemy is de belangrijkste groep uit de historie van hiphop. Chuck D en de zijnen gaven de zwarte muziek weer een geweten. De agressieve, militante muzikale ondergrond maakte de boodschap onweerstaanbaar. Louder than a Bomb, zoals een van de nummers van deze cd heet.
48	Ramones
	The Ramones (1976)
	Het is halverwege de jaren 70. The Eagles geven in Amerika de toon aan. Totdat er vier slonzige figuren ten tonele verschijnen, gekleed in oude leren jacks en versleten jeans. Ze spelen simpele, snelle nummers met een hoofdrol voor harde gitaren. Daarmee geven ze de aanzet tot punk. Dit is hun legendarische debuut, gemaakt voor de som van 6.400 dollar.
49	Curtis Mayfield
	Superfly (1972)
	Superfly is de beroemdste plaat van Curtis Mayfield, de soundtrack van een verder weinig betekenende film. Mayfield verhaalt met zijn karakteristieke falset van het gewelddadige leven op de straten van de grote stad. Het is geen wonder dat rapper Ice T, die zichzelf Original Gangster noemde, Pusherman van Superfly gebruikte als basis van één van zijn eigen nummers. Begin jaren 90 werd Mayfield tijdens een optreden getroffen door een neervallende lichtbak. Hij raakte verlamd vanaf zijn nek.
50	Talking heads
	Fear of music (1979)
	Talking Heads was een van de creatiefste en intelligentste bands uit de new wave. Fear of Music is, achteraf gezien, de meest geslaagde plaat van zanger David Byrne en gevolg. De met hulp van producer Brian Eno spannend futuristisch vormgegeven nummers kunnen in enkele gevallen (Drugs, Heaven) nog makkelijk mee in het tijdperk van na de elektronische (dance-)revolutie.
51	Dusty Springfield
	Dusty in Memphis (1969)
	Ze was al een enorme ster in Engeland toen Dusty Springfield eind jaren 60 naar Memphis trok, om te werken met het team dat Aretha Franklin groot had gemaakt. Met haar zeer verfijnde techniek wist Springfield een ongekend breed scala aan emoties te leggen in deze perfect gearrangeerde collectie liedjes.
52	Bob Dylan
	Blood on the tracks (1975)
	Bob Dylan heeft natuurlijk heel veel betekend voor de popmuziek. Al was het alleen maar omdat hij aantoonde dat teksten intelligent en prikkelend kunnen zijn. Blood on the Tracks is een van zijn beste platen. De composities zijn duidelijk gekleurd door Dylans huwelijksproblemen. Hij heeft zelden vileiner geklonken dan in Idiot Wind, als hij zingt: `Je bent een idioot, Schatje. Het is een wonder dat je nog weet hoe je adem moet halen...'
53	Sam Cooke
	Live at the Harlem Square club 1963 (1985)
	Dat Sam Cooke een van de beste soulzangers was, staat buiten kijf. Zijn opnamen in de studio klonken alleen een tikkeltje steriel. Deze concertregistratie verscheen ruim 20 jaar na zijn dood en laat een andere kant van Cooke horen. Zwetend en zingend brengt hij het publiek in extase. Bij het beluisteren van dit document spat de bezieling uit de speakers.
54	Velvet underground
	Velvet underground (1969)
	Nadat John Cale uit The Velvet Underground was gestapt, had de groep veel van haar experimentele trekjes verloren. Toch moet de invloed van deze derde plaat niet worden onderschat. Lou Reed laat in tien nummers horen dat met beperkte middelen een groot effect kan worden bereikt. Het hoogtepunt van de plaat? Een euforische Reed die in Beginning to see the Light uitroept: `There are problems in these times. But - woooooh! - none of them are mine.'
55	Stooges
	Funhouse (1970)
	Met zijn band The Stooges legde Iggy Pop het fundament voor punkrock. Funhouse is de tweede en, over het geheel genomen, beste plaat van de groep uit Detroit. Een inspiratie voor velen, maar zelden overtroffen.
56	Captain Beefheart & his Magic band
	Trout mask replica (1969)
	Avantgardistisch meesterwerk van Don van Vliet alias Captain Beefheart. Volgens de legende componeerde hij Trout Mask Replica niet meer dan achtenhalf uur. Wie de door vriend Frank Zappa geproduceerde dubbelelpee hoort, kan zich dat niet voorstellen. Op een onnavolgbare manier spelen de instrumenten kat en muis met elkaar, enkel de diepe stem van Beefheart lijkt de muziek bij elkaar te houden. Trout Mask Replica is 30 jaar na verschijnen nog steeds het handboek voor muzikanten die geen genoegen nemen met het geijkte liedje.
57	Kraftwerk
	The man machine (1978)
	Het is veilig om te stellen dat zonder Kraftwerk een genre als techno nooit had bestaan. De Duitse groep was het grote voorbeeld voor de (zwarte) producers die medio jaren 80 de revolutie van de dansmuziek in de grondverf hebben gezet. The Man Machine, met het veel gecoverde The Model, is de toegankelijkste plaat van Kraftwerk. Bewijs dat de groep niet alleen haar tijd ver vooruit was, maar ook briljante liedjes kon schrijven.
58	U2
	Achtung baby (1991)
	Het komt in de popmuziek zelden voor dat een groep zichzelf met succes opnieuw uitvindt. Met Achtung Baby flikte U2 dit kunststukje. Weg was de in galmende zang verpakte pathos waarmee het kwartet uit Ierland in de jaren 80 furore had gemaakt. Daarvoor in de plaats kwam de invloed van elektronische dansmuziek en goed geplaatste ironie. Achtung Baby werd gevolgd door de meest imponerende en intelligente stadiontournee uit de geschiedenis van de popmuziek.
59	Swamp Dogg
	Total destruction of your mind (1970)
	Een overtuigende mengeling psychedelica en soul van een altijd obscuur gebleven legende uit de zwarte muziek.
60	Crosby, Stills, Nash & Young
	Déjà vu (1970)
	De schitterende samenzang van Crosby, Stills, Nash en Young - een supergroep van destijds nog jonge veteranen - is een ijkpunt in de popmuziek. En als de sfeer op hun klassieker Déjà Vu te sereen en oubollig dreigt te worden, komt het onaangepaste broertje Neil Young op de proppen met een mooi maar schurend nummer als Helpless.
61	De la soul
	3 feet high and rising (1989)
	De La Soul zorgde voor een revolutie in de hiphop. Door te bewijzen dat er om hiphop best mag worden gelachen. Door ongewone samples (The Turtles en Steely Dan) te gebruiken. En dat alles te verwerken in tijdloze popliedjes. Nog altijd een verademing om te horen.
62	Joni Mitchell
	Blue (1971)
	`Liedjes zijn als tatoeages', zingt Joni Mitchell op Blue, haar persoonlijkste plaat. En tevens haar mooiste.
63	R.E.M.
	Automatic for the people (1992)
	Na jaren alleen bij een flinke maar beperkte groep liefhebbers bekend te zijn geweest, brak de Amerikaanse groep R.E.M. begin jaren 90 door bij het grote publiek. Automatic for the People was de - op het eerste gehoor sobere - opvolger van het immense succes Out of Time. Van alle R.E.M.-cd's is dit de meest diverse en complete gebleken.
64	Pixies
	Surfer rosa (1988)
	Als Kurt Cobain nog zou leven, had hij het zeker bevestigd: Pixies legde in de jaren 80 de blauwdruk voor grunge. Waarom de groep dan toch geen wereldroem was gegund? Pixies-chef Black Francis was een kaal dik mannetje dat kon schreeuwen als een speenvarken en ook nog eens surrealistische teksten schreef. Daarom. Niettemin staat Surfer Rosa nog altijd als een huis.
65	Frank Zappa
	Sheik Yerbouti (1979)
	Waarom deze plaat?, zullen fans van het eerste uur brommen. Nou, omdat Sheik Yerbouti voor veel 35-plussers de introductie betekende in het unieke universum van Frank Zappa. Daarna volgden zij het spoor terug. In de geniale liedjes van de dubbelelpee beledigt Zappa bijna elke bevolkingsgroep met zo veel verve dat je het hem graag vergeeft.
66	Nick Cave and the Bad seeds
	The firstborn is dead (1985)
	Met de oneerbiedige bluesverbastering van The Birthday Party had Nick Cave al grote indruk gemaakt, maar pas tijdens zijn solocarrière kon al het talent van de Australiër aan de oppervlakte komen. Op The Firstborn is Dead verhaalde hij bloedstollend over de geboorte van Elvis Presley, verplaatste hij zich in de huid van gevangenen en liet hij de blueslegende Blind Lemon Jefferson weer tot leven komen.
67	Bobby Womack
	The poet (1982)
	Hij riep zich in de jaren 80 uit tot de laatste soulzanger, maar Bobby Womack had zich met net zo veel recht de eerste rapper mogen noemen. Zijn gesproken introducties van nummers uit het begin van de jaren 70 zijn vermaard. Voor die tijd had hij al It's all over Now geschreven. Dat nummer werd in een versie van de Rolling Stones, op wiens platen Womack vaak als gitarist zou meespelen, een wereldhit. The Poet uit 1981 is de laatste volkomen overtuigende soulplaat oude stijl. Een juweel.
68	Smiths
	The queen is dead (1986)
	Hèt Britse fenomeen van de jaren 80. Met een mengeling van maatschappijkritiek en zolderkamerromantiek (en goede composities natuurlijk) wisten Steven Patrick Morrissey en de zijnen een gevoelige snaar te raken. Morrissey mag als zanger zijn beperkingen hebben, hij blijft een van de beste tekstschrijvers - cynisch, maar met de nodige zelfspot - die de popmuziek heeft voortgebracht.
69	Herman Brood & his Wild romance
	Shpritsz (1978)
	Is Herman Brood de enige echte rock , roller van Nederland? Het feit dat hij, ruim 20 jaar na het verschijnen van zijn hoogtepunt Shpritsz, nog altijd wordt gezien als de belichaming van dat begrip, laat daar geen twijfel over bestaan.
70	Pink floyd
	Wish you were here (1975)
	Pink Floyd heeft beroemdere platen gemaakt (Dark Side of the Moon, The Wall), maar dit is absoluut de meest aangrijpende uit het oeuvre van de groep. Een groot deel van het verhaal van Wish you were Here is gebaseerd op dat van Syd Barrett, zanger en componist van Pink Floyd in de jaren 60. Barrett raakte, mede door overmatig LSD-gebruik, ernstig de weg kwijt. Of zoals Roger Waters het in Shine on you Crazy Diamond beschrijft: `Gevangen in het kruisvuur tussen jeugd en sterrendom.'
71	Nick Drake
	Five leaves left (1969)
	Er kon niemand zo imponerend zacht en ingetogen zingen als Nick Drake, een folklegende uit Engeland die in 1974 zelfmoord pleegde. Five Leaves Left is, net als zijn overige drie platen, van een tijdloze pracht.
72	Bobby Bland
	Two steps from the blues (1961)
	De naam Bobby Bland zal niet veel mensen nog iets zeggen, maar tijdens zijn hoogtijdagen (eind jaren 50, begin jaren 60) had hij liefst 63 noteringen in de rhythm , blues-hitlijsten van Amerika, meer dan Marvin Gaye en Stevie Wonder. Met Sam Cooke en Ray Charles bracht Bobby `Blue' Bland de lessen van gospel in de praktijk op de poppodia. Zijn zang - als weelderig bloedrood fluweel - deed vooral vrouwenharten smelten. Two Steps from the Blues is zijn meesterwerk.
73	Roxy music
	For your pleasure (1973)
	De laatste plaat van Roxy Music met Brian Eno. For Your Pleasure bevat het hoogtepunt uit het oeuvre van Roxy Music: In every Dream Home a Heartache, een liefdeslied voor een opblaaspop.
74	Primal scream
	Screamadelica (1991)
	Volgens de chauvinistische Britse muziekpers met voorsprong de beste cd van de jaren 90. Eén ding staat buiten kijf: Screamadelica is de geloofwaardigste mengeling van rock met dansmuziek. Zanger Bobby Gillespie en de zijnen waren tijdens het maken van de cd totaal gegrepen door de opkomende housecultuur en de daarbij behorende verdovende middelen. Zij winden er op Screamadelica geen doekjes om: `I'm gonna get high till the day I die...'
75	Tom Waits
	Closing time (1973)
	Het debuut van een fenomeen èn een van de mooiste platen in het genre singer/songwriter.
76	Scott Walker
	Scott 4 (1969)
	Vanaf 1965 was Scott Walker, toen nog als voornaamste zanger van The Walker Brothers, een popidool. Ook zijn eerste soloplaten waren een succes, zelfs al werd de muziek steeds ambitieuzer en minder traditioneel. Tegen de tijd dat het verbluffende Scott 4 verscheen, was zijn oude publiek totaal van hem vervreemd. Wat wil je ook met liedjes waarin wordt gerefereerd aan het regime van Stalin en de boeken van Albert Camus? Walker leeft nu als een kluizenaar. Zijn unieke, diepe stem laat hij nog zelden horen, maar de legende leeft voort: in Engeland bestaat zelfs een groep die zichzelf Scott 4 noemt.
77	Underworld
	Dubnobasswithmyheadman (1994)
	Meest geslaagde cd van de Engelse groep die bewees dat techno en house live ook indrukwekkend kunnen zijn.
78	Funkadelic
	One nation under a groove (1978)
	Op James Brown na is George Clinton de meest gesamplede muzikant uit de popgeschiedenis. Begin jaren 70 ontwikkelde hij een doorgetripte variant op zwarte dansmuziek genaamd p-funk, die de Amerikaan via diverse groepen aan de man bracht. Funkadelic was daarvan de ruigste. One Nation under a Groove is een even toegankelijke als afgewogen staalkaart van de kracht van de groep. Het elastisch swingende Who says a Funk Band can't play Rock?! moet The Red Hot Chili Peppers en Living Colour hebben geïnspireerd.
79	Talk talk
	Spirit of Eden (1988)
	In het overgrote deel van de jaren 80 was Talk Talk één van de vele new wave-bands met succes. Ook al waren de hits van de groep niet gespeend van enige diepgang, componist en zanger Mark Hollis wilde meer. Spirit of Eden was zijn muzikale bevrijding, een cd met schitterend verstild experiment. Luister naar I believe in You en hoor hoe het orgel subtiel overgaat in een hemels kerkkoor. Op basis van pure muzikale schoonheid verdient Spirit of Eden een plaats in deze top 100.
80	Beck
	Mellow gold (1994)
	Het grootste, nog levende talent van de jaren 90? Dat moet zonder enige twijfel Beck zijn. Mellow Gold is zijn prettig weerbarstige debuut, waarop ook de hit Loser staat. Deze cd liet voor het eerst de gecombineerde kracht van Becks muzikale kennis, zijn anarchistische werkhouding en vernuftige liedjes horen. Nog steeds verbazingwekkend.
81	Jacques Brel
	A l'Olympia 1962 (1962)
	De grootheid van Jacques Brel is onbetwist. Vraag het maar aan David Bowie, Scott Walker en Marc Almond, om maar een paar bewonderaars te noemen. Zijn invloed op alle meer theatrale zangers in de popmuziek is onverminderd groot. Op A l'Olympia 1962 brengt Brel live enkele van zijn beste liedjes met een ongenaakbare timing en tegenwoordigheid.
82	Derek and the Dominos
	Layla and other assorted love songs (1970)
	`Clapton is God', schreven in de jaren 60 fans op de muren van Londen. Na het uiteenvallen van Cream en Blind Faith trok de gitarist naar Amerika, waar hij Layla... opnam. Dampende bluesrock met veel soul, met nadruk op het gitaarspel van Eric Clapton en Duane Allman.
83	Joy division
	Unknown pleasures (1979)
	Nadat punk in Engeland was uitgeraasd, begon de zoektocht naar muziek die meer was dan alleen maar drie akkoorden rammen. Joy Division vond in dat klimaat zo'n persoonlijke, intense stijl dat elk nummer van Unknown Pleasures iets weg had van een duiveluitdrijving. Uit de asresten van Joy Division kwam New Order voort, nog een groep die een grote rol speelde in de ontwikkeling van de Britse popmuziek.
84	Kinks
	Muswell hillbillies (1971)
	Als verzamel-cd's met beste nummers mochten meedoen in deze top 100, zou de band van Ray en Dave Davies een veel hogere plaats hebben ingenomen. The Kinks staat hier ook voor andere groepen die betere singles maakten dan elpees, zoals The Small Faces, Golden Earring en Abba. Mushwell Hillbillies uit 1971 is een uitstekende plaat, zonder zwakke plekken en met een geheel eigen sfeer.
85	Elvis Costello
	This years model (1978)
	Een jaar eerder was Elvis Costello gedebuteerd. Op This Years Model introduceerde hij zijn vaste begeleiders The Attractions aan de wereld. De cd mag dan venijnig klinken, de liedjes van Costello zijn paradoxaal genoeg juist zeer geraffineerd. De beste liedjesschrijver van zijn generatie, al duurde het even voordat ook Amerikanen - verontwaardigd als ze waren dat zo'n Britse brillenmans de naam van hùn Elvis had gestolen - het konden toegeven.
86	Radiohead
	OK computer (1997)
	Bevlogen meesterwerk van een groep die in de volgende eeuw ongetwijfeld de toon zal aangeven.
87	Millie Jackson
	Caught up (1974)
	Zeer gewaagde conceptplaat van de onderschatte soulzangeres Millie Jackson. Caught up heeft als thema de problemen van een vrouw die het houdt met een getrouwde man. Behalve taboedoorbrekend ook wat betreft liedjes en muzikale invulling subliem.
88	Black sabbath
	Paranoid (1970)
	Met deze plaat, waarop de klassiekers War Pigs, Iron Man en Paranoid zijn te vinden, legde Black Sabbath het fundament voor hardrock en heavy metal. Nu, bijna 30 jaar na het verschijnen, nog steeds de Bijbel voor metalfans èn een bron van inspiratie voor muzikanten in de harde sector.
89	Tricky
	Maxinquaye (1995)
	Prachtig duister debuut van de geluidsmagiër die al van zich had laten horen in Massive Attack. Leven in een grote stad in de jaren 90 beklemmend vertaald naar cd.
90	Oasis
	Definitely maybe (1994)
	Het idee beroemd te willen worden, leek verdacht, vaak zelfs ongepast in het Engeland van begin jaren 90. Muzikanten keken op het podium doods naar hun schoenen, terwijl ze breed uitwaaierende gitaarklanken voortbrachten. Totdat de broers Gallagher van Oasis ten tonele verschenen. Ze hadden een grote bek en verkondigden in even opruiende als sterke liedjes luid dat zij voor eeuwig zouden leven. Definitely Maybe was hun eerste cd, dus nog voordat componist Liam Gallagher begon te geloven dat hij de bastaardzoon was van John Lennon en Paul McCartney.
91	Syd Barrett
	The madcap laughs (1970)
	Syd Barrett was hét talent van de vroege Pink Floyd. Hij zong en schreef de meeste liedjes. Door overmatig LSD-gebruik raakte hij de weg kwijt. The Madcap Laughs is zijn eerste soloplaat, waarop de gekte van Barrett bijna tastbaar lijkt. Ook al zingt Syd Barrett soms hemeltergend vals, er is zelden een plaat gemaakt met zo'n compleet eigen sfeer. Een universum op zich. Nog altijd een bron van inspiratie voor velen.
92	Replacements
	Let it be (1984)
	Groepen als The Replacements hadden midden jaren 80 al het fundament gelegd voor grunge. Op het podium meestal een stomdronken zootje ongeregeld; op Let it be rauw, scherp en toch gevoelig. Het hoogtepunt van de plaat, Unsatisfied, is het echte volkslied van de latere Generatie X.
93	Urban dance squad
	Mental floss for the globe (1989)
	Een van de opwindendste bands van vaderlandse bodem. Met Deeper Shade of Soul van deze cd had Urban Dance Squad een hit in Amerika. Daar bleef het bij. Andere groepen als Rage Against The Machine stalen de muzikale formule - simpel gezegd: hip hop vermengd met rock - en veroverden de wereld.
94	David Byrne & Brian Eno
	My life in the bush of ghosts (1981)
	Een samenwerkingsverband van twee grootheden. Verscheen aan het begin van de jaren 80, en zijn tijd ver vooruit. Byrne en Eno gebruikten stukken muziek van anderen voor het maken van hun eigen nummers. Nu is het gemeengoed dat moderne elektronische muziek is opgebouwd uit `samples'.
95	Daft punk
	Homework (1996)
	Twee jongens uit Parijs helpen dansmuziek verder op weg met een cd die toegankelijk is zonder aan artistieke merites in te boeten.
96	Patti Smith
	Horses (1975)
	Hogepriesteres van de New Yorkse punk. Horses is haar beste plaat. Een bezwerend geheel, bijeen gehouden door stem en persoonlijkheid.
97	Congos
	Heart of the Congos (1978)
	De geniale gek van Jamaica, het eiland waar reggae ontstond, heet Lee Perry. Heart of the Congos is de mooiste productie van de geluidskunstenaar die vooral dansproducers tot grote daden heeft bewogen. Muziek zo hemels dat je er bijna religieus van zou worden.
98	Woody Guthrie
	Dust bowl ballads (1964)
	Op zijn gitaar stond geschreven: deze machine vermoordt fascisten. De sociaal bewogen folkzanger uit de eerste helft van deze eeuw was van grote invloed op Bob Dylan en Bruce Springsteen. The Ghost of Tom Joad van Springsteen is eigenlijk het moderne vervolg op Dust Bowl Ballads.
99	Tim Buckley
	Happy sad (1968)
	Een gelukkig huwelijk tussen de folk waarmee de Amerikaan Tim Buckley eerder naam had gemaakt en de jazz die hij een steeds grotere rol in zijn muziek liet spelen. Die mengvorm was de perfecte ondergrond voor zijn onnavolgbare stem. Als zanger kende de in 1975 aan een overdosis overleden Tim Buckley eigenlijk maar één gelijke: zijn zoon Jeff, die twee jaar geleden verdronk.
100	Guy Clark
	Old no. 1 (1975)
	Een Australiër vroeg zich ooit in een liedje af `who sings better in the dark. Is it Townes van Zandt or is it Guy Clark?' Wij houden het op Guy Clark, net als Van Zandt een vrijbuiter uit de country , western. Vermaard, maar nooit beroemd geworden. Old No. 1 is zijn mooiste plaat: de lichten uit en draaien maar.